De aankondiging van de sluiting en de verkoop van een kerkgebouw zorgt voor de nodige reuring. Parochianen, omwonenden en de gemeente hebben opeens allemaal een mening. Maar van wie is het kerkgebouw nou eigenlijk?
Degene die ervaring heeft met de verkoop van een kerkgebouw weet hoe gevoelig dit kan liggen.
Op de eerste plaats bij de parochianen, die in het kerkgebouw samenkomen, er zijn gedoopt en getrouwd en afscheid hebben genomen van dierbaren. Zij hebben de parochie – en daarmee de instandhouding van het kerkgebouw – jarenlang (financieel) gesteund en zien het kerkgebouw als iets van hen.
En dan zijn er de omwonenden, die vaak helemaal niets met de parochie hebben, maar voor wie het kerkgebouw als markant gebouw in de wijk wel een waardevolle betekenis heeft. De dreiging van herontwikkeling houdt de gemoederen bezig. Het zal niet de eerste keer zijn dat omwonenden een actiegroep vormen en een parochiebestuur slapeloze nachten bezorgen.
Ook de gemeente laat van zich horen. Zo is er het raadslid dat het parochiebestuur oproept om van een deal met een koper af te zien. Of wordt een kerkgebouw aangewezen als monument, zodra over verkoop wordt gesproken.
Maar van wie is de kerk nu eigenlijk? Wie mag de kerk sluiten en verkopen?
Kort door de bocht: het kerkgebouw is van de parochie. De parochie is de juridische eigenaar van het kerkgebouw. En de parochie wordt bestuurd door het parochiebestuur, wat betekent dat het parochiebestuur besluit over verkoop van het kerkgebouw, maar alleen mét goedkeuring van de Bisschop.
Dus het bestuur van een parochie kan gewoon overgaan tot verkoop?
Ja en nee. Formeel kan een bestuur dat doen zodra er toestemming is van de Bisschop. Maar wat juridisch kan en mag betekent niet dat het dan snel, simpel en goed geregeld is.
Ik pleit er dan ook voor om iedereen tijdig mee te nemen om zo draagvlak te creëren én ieders rol duidelijk te maken. Op de eerste plaats de parochianen, het is immers ‘hun’ kerk en zij zullen een nieuw thuis moeten vinden in een ander kerkgebouw. Hier ligt een belangrijke taak voor de pastoor en het pastoraal team. Voer ook het gesprek met omwonenden, bijvoorbeeld via een wijkraad of buurtcomité. En leg contact met de gemeente en neem zowel ambtenaren als bestuur mee in de ontwikkelingen.
Leg uit waarom sluiting en verkoop aan de orde is, hoe het traject eruit ziet en wat de plannen zijn. Het managen van de verwachtingen is een hele belangrijke. Het meenemen van parochianen, omwonenden en gemeente, kan immers bij hen de verwachting wekken dat ze mee mogen beslissen, terwijl dat formeel dus niet zo is.
Kortom: Help, de kerk gaat dicht! Als parochiebestuurder staat u voor flinke uitdagingen.
Wilt u meer tips ontvangen over hoe u als parochiebestuurder omgaat met verandering?
Meld u aan voor mijn nieuwsbrief.
PS Nu heb ik het nog niet eens gehad over alle uitdagingen van de verkoop en de herontwikkeling zelf: welke bestemming kan het kerkgebouw krijgen, wordt het kerkgebouw gesloopt of verbouwd, wat is de verkoopprijs, wie wil het kopen? Meer weten over hoe u hiermee omgaat in uw parochie? Bel me op 0475-232400.